O ogłoszenie upadłości konsumenckiej może ubiegać się osoba, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Postępowanie może zostać wszczęte, tylko i wyłącznie na wniosek złożony przez niewypłacalnego dłużnika. Artykuł 11 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe definiuje stan niewypłacalności, a mianowicie – „dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych”.
Z kolei ust. 1a ww. artykułu wskazuje, że „dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące”. Za podstawę ogłoszenia upadłości konsumenckiej nie można uznać sytuacji, w której dłużnik stał się niewypłacalny, wskutek jego umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa.
Konsekwencją upadłości konsumenckiej może być również umorzenie zobowiązań, których dłużnik nie jest w stanie spłacić.
Uprawnienia wierzycieli w toku postępowania w przedmiocie upadłości konsumenckiej
Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej, syndyk masy upadłości wybiera sposób likwidacji masy upadłości, który umożliwi zaspokojenie interesów wierzycieli, w jak największym stopniu. Na czynności syndyka, skargę do sądu upadłościowego może wnieść upadły, ale również wierzyciel.
Najważniejszym uprawnieniem wierzycieli jest możliwość zgłoszenia swojej wierzytelności w terminie wyznaczonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej, termin ten wynosi 30 dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Co ważne, zgłoszenie wierzytelności wierzyciel składa bezpośrednio do ustanowionego syndyka masy upadłości, nie podlega ono opłacie, ale wierzyciel powinien pamiętać, aby w zgłoszeniu wierzytelności powołać wszystkie twierdzenia, zarzuty i dowody na poparcie swojego zgłoszenia.
Następnie, zadaniem sądu jest ustalenie planu spłaty wierzycieli albo umorzenie zobowiązania dłużnika bez ustalania planu spłaty. Projekt planu spłaty przesyłany jest do wierzycieli, którzy mogą przedstawić swoje stanowisko. Postanowienie w przedmiocie planu spłaty wierzycieli zapada po wysłuchaniu dłużnika, syndyka masy upadłości oraz wierzycieli. Sąd określi także wysokość kwoty, jaką dłużnik będzie zobowiązany spłacić przez okres maksymalnie 36 miesięcy. Jednakże, w przypadku ustalenia, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, na podstawie art. 49115 ust. 1a ustawy prawo upadłościowe plan spłaty wierzycieli nie może być ustalony na okres krótszy niż trzydzieści sześć miesięcy ani dłuższy niż osiemdziesiąt cztery miesiące.
Dodatkowo, na podstawie art. 49119 ust. 3 ustawy prawo upadłościowe – „w razie istotnej poprawy sytuacji majątkowej upadłego w okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli, wynikającej z innych przyczyn niż zwiększenie się wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskiwanych z osobiście wykonywanej przez upadłego działalności zarobkowej, każdy z wierzycieli oraz upadły może wystąpić z wnioskiem o zmianę planu spłaty wierzycieli”.
Ponadto, wierzyciele mają prawo wnieść zażalenie na postanowienie sądu w przedmiocie:
1/ ustalenia planu spłaty,
2/ umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli,
3/ warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty wierzycieli.
apl. adw. Wiktoria Dybek
