Wprowadzenie na terytorium całego kraju stanu epidemii miało i nadal ma wpływ na przebieg postępowań sądowych oraz egzekucyjnych.
W związku z wprowadzeniem w ostatnim czasie wielu regulacji prawnych dostosowujących życie społeczne do sytuacji epidemicznej, mocą kolejnych tzw. tarcz antykryzysowych ograniczono również postępowanie egzekucyjne. Poniżej prezentujemy najważniejsze zmiany prawa, które mają bezpośredni wpływ na egzekucję komorniczą w czasie pandemii Covid – 19.
Egzekucja komornicza w czasie pandemii nie może obejmować tzw. świadczeń antykryzysowych, tj.:
- świadczenia postojowego,
- wsparcia w ramach tarczy finansowej PFR
- pożyczki ze środków Funduszu Pracy.
Powyższe świadczenia są wolne od zajęć egzekucyjnych.
Ponadto w tzw. Tarczy 4.0 (Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19) wprowadziła regulacje, zgodnie z którą jeżeli przed dniem wejścia w życie tej ustawy zajęto w toku egzekucji komorniczej środki z tytułu dofinansowania do wynagrodzeń lub kosztów prowadzenia działalności przez samozatrudnionych lub z tytułu pożyczki, dalsza egzekucja z tych środków jest niedopuszczalna, a zajęte i nierozdysponowane sumy podlegają zwrotowi.
Ustawodawca ograniczył także możliwość zajęcia w toku egzekucji wynagrodzenia dłużników. Jeżeli bowiem z powodu podjętych na terytorium kraju działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie (wypłacano np. wynagrodzenie postojowe) lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwota wynagrodzenia wolna od zajęcia (określona w art. 871 § 1 Kodeksu pracy) ulega zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu.
Niezależnie od przepisów tzw. covidowych pamiętać należy, że zgodnie z przepisami już wcześniej obowiązującymi egzekucji komorniczej nie podlegają także:
- świadczenia 500+,
- alimenty,
- świadczenia z pomocy społecznej,
- świadczenia wychowawcze,
- zasiłki dla opiekunów,
- dodatki rodzinne,
- dodatki pielęgnacyjne, porodowe, jednorazowa wypłata dla kobiet w ciąży i rodzin “za życiem”,
- świadczenia rodzinne.
Bardzo istotnym dla obu stron postępowania egzekucyjnego jest także ograniczenie egzekucji z nieruchomości.
W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie wykonuje się bowiem tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego (tzw. eksmisja). Powyższy zakaz eksmisji nie dotyczy orzeczeń wydanych na podstawie art. 11a Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, tj. sytuacji w których członek rodziny stosuje wobec pozostałych członków rodziny wspólnie z nim zamieszkujących przemoc i sąd w związku z tym wydał nakaz opuszczenia lokalu. W innych przypadkach, aktualnie komornik nie ma możliwości przeprowadzenia eksmisji z lokalu mieszkalnego.
Ponadto, wprowadzono zakaz licytacji lokalu mieszkalnego lub nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym, które służą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika. W toku postępowania komorniczego nie przeprowadza się w takim przypadku licytacji zarówno w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, jak również w okresie 90 dni po jego zakończeniu.
adwokat Grzegorz Górecki – kancelaria adwokacka BGKA