Czy niespłacony kredyt ulega przedawnieniu? Zawierając umowę kredytu bank zobowiązuje się do wypłaty na naszą rzecz określonej kwoty pieniężnej, przy czym my jako kredytobiorcy zobowiązujemy się do jej spłaty w określonym umową terminie.
Najczęściej wysokość poszczególnych rat oraz termin ich spłaty wynika z załączonego do umowy harmonogramu spłaty kredytu, który stanowi integralną część umowy kredytowej. W przypadku, w którym bank z nieuzasadnionych przyczyn odmówiłby po zawarciu skutecznej i ważnej umowy kredytowej wypłaty środków pieniężnych, kredytobiorcom przysługuje roszczenie o zapłatę z tytułu udzielonego kredytu. W sytuacji, w której to kredytobiorca nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań względem banku i nie spłaca kredytu w określonej wysokości i w terminach przewidzianych przez umowę, to bank posiada roszczenie w stosunku do kredytobiorcy o zapłatę.
Najczęściej, w przypadku zwłoki w spłacie kilku rat kredytu kredytodawca ma zagwarantowane umową uprawnienie do wypowiedzenia umowy kredytu, co w konsekwencji prowadzi do postawienia całej kwoty kredytu w stan natychmiastowej wymagalności. Innymi słowy, mamy wówczas obowiązek zwrotu całej niespłaconej dotychczas kwoty kredytu.
Roszczenie banku o zwrot niespłaconego kredytu
Roszczenie banku o zwrot niespłaconego kredytu, jako roszczenie pieniężne ulega przedawnieniu. Termin przedawnienia roszczenia o zapłatę niespłaconego kredytu wynosi 3 lata i w przypadku wypowiedzenia umowy liczony jest od ostatniego dnia, w którym zobowiązani byliśmy dokonać spłaty całej kwoty kredytu. Powyższe oznacza, że bank w okresie 3 lat od dnia wymagalności jego roszczenia o zapłatę musi podjąć stosowne kroki prawne, aby móc skutecznie dochodzić od nas zapłaty. W przeciwnym przypadku traci uprawnienie do dochodzenia swojego roszczenia przed sądem, jeżeli w toku postępowania podniesiemy zarzut przedawnienia. Upływ terminu przedawnienia w takim wypadku powinien być również wzięty pod uwagę przez sąd z urzędu.
Termin przedawnienia kredytu
Jeżeli bank nie wypowie umowy kredytu, termin przedawnienia liczony jest osobno dla każdej raty, co oznacza że bank może dochodzić zapłaty konkretnej raty kredytu w okresie 3 lat od dnia, w którym upłynął termin płatności tej raty.
Bieg terminu przedawnienia przerywa każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje lub wszczęcie mediacji. Po wystąpieniu jednej z wymienionych powyżej sytuacji 3 – letni termin przedawnienia liczony jest od początku.
W sytuacji, w której bank uzyska przeciwko kredytobiorcy tytuł wykonawczy, tj., wyrok lub nakaz zapłaty opatrzony klauzulą wykonalności, może na podstawie tego tytułu wszczynać przeciwko kredytobiorcy postępowania egzekucyjne przez okres 6 lat, chyba że przerwie bieg przedawnienia w sposób opisany powyżej.
Niespłacony kredyt hipoteczny
Należy jednak pamiętać, że wyjątkowymi regulacjami są objęte kredyty hipoteczne zabezpieczone hipoteką. Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą skutki wyłącznie w sferze obligacyjnej, nie pozbawia natomiast wierzyciela wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie uprawnienia do zaspokojenia się z nieruchomości. W rezultacie właścicielowi przedmiotu hipoteki nie przysługuje zarzut przedawnienia jako skuteczny środek obrony przeciwko powództwu wierzyciela hipotecznego. W takim przypadku jeżeli dłużnik podniesie zarzut przedawnienia, sąd powinien zasądzić świadczenie z ograniczeniem odpowiedzialności dłużnika do przedmiotu hipoteki. Powyższe oznacza, że pomimo przedawnienia niespłaconego kredytu bank będzie się mógł w takiej sytuacji zaspokoić w drodze licytacji nieruchomości zabezpieczonej hipoteką.
W innych przypadkach, tj. w przypadku kredytu gotówkowego czy pożyczki (tzw. chwilówki) roszczenia banku lub innej instytucji z tytułu niespłaconego kredytu ulegają przedawnieniu w terminie 3 lat od dnia, w którym miała nastąpić zapłata zgodnie z terminem określonym w umowie.
adwokat Magdalena Smędzik
adwokat Grzegorz Górecki
Kancelaria Adwokacka BGKA z Krakowa