Jednym z wielu skutków epidemii koronawirusa jest osłabienie się kursu złotego, a w konsekwencji wzrost kursu franka szwajcarskiego (w dacie publikacji tego artykułu wynosi on 4,31 zł). Osoby posiadające kredyty frankowe, borykające się – jak większość społeczeństwa – z problemami finansowymi, muszą dodatkowo zmierzyć się ze wzrostem swego zobowiązania względem banku.
Na trudną sytuację kredytobiorców wynikającą z pandemii COVID-19 zwrócił uwagę Związek Banków Polskich, który w dniu 16 marca 2020 r. opublikował komunikat w sprawie działań pomocowych podejmowanych przez banki w związku z pandemią koronawirusa. W przedmiotowym komunikacie zawarto postanowienie nakazujące bankom ułatwienie odroczenia (zawieszenia) rat kapitałowo-odsetkowych lub rat kapitałowych przez okres do 3 miesięcy i automatycznego wydłużenia o ten sam okres łącznego okresu spłaty kredytu pod warunkiem przedłużenia okresu obowiązywania zabezpieczenia spłaty kredytu. Ułatwienia te dotyczą kredytów mieszkaniowych, konsumpcyjnych dla klientów indywidualnych, a także kredytów dla przedsiębiorców. Banki zobowiązały się do jak najszybszego rozpatrywania wniosków klientów, którzy konieczność zawieszenia spłaty kredytu uzasadnili pogorszeniem się ich sytuacji finansowej z uwagi na epidemię COVID-19. Nadto, banki umożliwią składanie ww. wniosków w sposób odformalizowany (także zdalnie, w formie elektronicznej), a za przyjęcie i rozpatrzenie wniosków nie będą pobierane opłaty. Związek Banków Polskich nie zaproponował przy tym rozwiązania dedykowanego wyłącznie posiadaczom kredytów frankowych.
Jak wynika z powyższego, kredytobiorca może złożyć wniosek o zawieszenie spłaty kredytu frankowego na okres nieprzekraczający trzech miesięcy, jeżeli niemożność terminowego uiszczania rat wynika z pogorszenia się sytuacji finansowej kredytobiorcy w następstwie epidemii. Jeżeli zatem kredytobiorca stracił pracę lub zmniejszyły się dochody osiągane z prowadzonej przez kredytobiorcę działalności gospodarczej, to może on złożyć wniosek o zawieszenie spłaty kredytu. Zawieszenie spłaty kredytu oznacza automatyczne wydłużenie łącznego okresu spłaty kredytu oraz przedłużenie trwania zabezpieczenia kredytu.
Należy przy tym pamiętać, że każdy bank indywidualnie wdraża rozwiązania zaproponowane w komunikacie Związku Banków Polskich, a zatem procedura składania wniosku o zawieszenie spłaty kredytu może różnić się w zależności od banku. Przed złożeniem takiego wniosku, warto dokładnie przeanalizować umowę kredytową, analizie winno się poddać także zaproponowane przez bank porozumienie w sprawie zawieszenia spłaty kredytu.
Nieskorzystanie z możliwości zawieszenia spłaty kredytu oznacza, że kredytobiorca jest obowiązany terminowo uiszczać raty kredytu. Nie należy jednak zapominać o możliwości skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Mimo epidemii koronawirusa, nie stracił na ważności wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 3 października 2019 r. (C-160/18), gdzie stwierdzono, że w zawartych w Polsce umowach kredytu indeksowanego do waluty obcej, nieuczciwe warunki umowy dotyczące różnic kursowych nie mogą być zastąpione przepisami polskiego prawa cywilnego. Trybunał podkreślił, że prawo unijne nie stoi na przeszkodzie, by umowy takie unieważniać.
Jeżeli zatem w umowie kredytu frankowego zawarto postanowienia nieuczciwe, to celowym działaniem jest jak najszybsze wystąpienie przez kredytobiorcę na drogę postępowania sądowego. Wzrost kursu franka szwajcarskiego przełoży się na większe żądania pozwów (kredytobiorca będzie mógł domagać się zwrotu większych kwot). Wskazać należy, że w pozwie kredytobiorca może zawrzeć wniosek o udzielenie zabezpieczenia poprzez zawieszenie spłaty kredytu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Sąd może przychylić się do takiego wniosku, szczególnie że nie jest wiadomym w jaki sposób banki przetrwają kryzys gospodarczy wywołany pandemią, co znacznie poprawiłoby sytuację kredytobiorcy. Przed sporządzeniem pozwu, niezbędnym jest wnikliwe przeanalizowanie treści umowy zawartej przez kredytobiorcę z bankiem.
Edyta Kuś
aplikantka adwokacka
Daniel Bieszczad
wspólnik, adwokat
bieszczad@bgka.pl
Potrzebujesz pomocy w zwiazku z COVID-19?
Napisz: koronawirus@bgka.pl