W dobie kryzysu gospodarczego wywołanego pandemią COVID-19 wiele przedsiębiorstw może borykać się z zagrożeniem niewypłacalnością. Jeżeli zaistnieje ryzyko niewypłacalności, możliwym rozwiązaniem jest złożenie wniosku o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego.
Postępowanie restrukturyzacyjne może przybrać jedną z czterech form:
- postępowanie o zatwierdzenie układu;
- przyspieszone postępowanie układowe;
- postępowanie układowe;
- postępowanie sanacyjne.
Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a – w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli.
Postępowanie restrukturyzacyjne może być prowadzone wobec dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością. Przez dłużnika niewypłacalnego należy rozumieć dłużnika, który utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (szerzej pojęcie niewypłacalności omówiono w opublikowanym na tym blogu artykule poświęconym upadłości). Przez dłużnika zagrożonego niewypłacalnością należy natomiast rozumieć dłużnika, którego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.
Postępowanie restrukturyzacyjne wszczyna się na wniosek dłużnika skierowany do właściwego miejscowo sądu rejonowego – gospodarczego. Należy mieć na uwadze, że sąd odmówi otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli skutkiem tego postępowania byłoby pokrzywdzenie wierzycieli. Nadto, sąd odmówi otwarcia postępowania układowego lub sanacyjnego także wtedy, kiedy nie została uprawdopodobniona zdolność dłużnika do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu.
Wybór jednego z czterech trybów postępowania restrukturyzacyjnego zależy od indywidualnych potrzeb dłużnika, jego sytuacji majątkowej i rynkowej. Każdy z trybów pozwala na uzyskanie ochrony przez wierzycielami i łączy się z wprowadzeniem ograniczeń w zarządzie majątkiem. W każdym z trybów można wskazać następujące elementy: sporządzenie spisu wierzytelności, głosowanie nad układem przez wierzycieli oraz – w razie przyjęcia układu przez wierzycieli – weryfikację układu przez sąd. W każdym wypadku uczestnikami postępowania restrukturyzacyjnego jest dłużnik oraz wierzyciele (ci, którym przysługuje wierzytelność bezsporna oraz ci, którzy uprawdopodobnili istnienie wierzytelności spornej).
Wybór postępowania o zatwierdzenie układu daje dłużnikowi możliwość samodzielnego zbierania głosów wierzycieli. Dopiero po zebraniu odpowiedniej większości głosów wierzycieli, układ jest weryfikowany i zatwierdzany przez sąd. Co istotne, postępowanie to może być prowadzone, jeżeli suma spornych wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania. Należy jednak mieć na względzie, że dopóki sąd nie wyda postanowienia o zatwierdzeniu układu, dopóty postępowania egzekucyjne przeciwko dłużnikowi będą mogły nadal się toczyć.
Przyspieszone postępowanie układowe – podobnie jak postępowanie o zatwierdzenie układu – może być prowadzone, jeżeli suma spornych wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania. Główną różnicą między tymi postępowaniami jest natomiast fakt, że głosowanie nad układem odbywa się już w toku postepowania sądowego. Z chwilą wszczęcia tego postępowania, zawieszeniu z mocy prawa ulegają wszystkie postępowania egzekucyjne obejmujące wierzytelności ujęte w układzie, a nowe nie mogą być wszczęte.
Postępowanie układowe prowadzone jest wtedy, kiedy suma spornych wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania. Także i w tym postępowaniu następuje zawieszenie z mocy prawa egzekucji przeciwko dłużnikowi.
Postępowanie sanacyjne daje możliwość wprowadzenia innych aniżeli zawarcie układu działań, przy czym zasadą w toku tego postępowania jest ustanowienie sądowego zarządcy, a tym samym pozbawienie dłużnika możliwości zarządzania przedsiębiorstwem. Zawieszeniu z mocy prawa ulegają postępowania egzekucyjne dotyczące masy sanacyjnej (tj. mienia służącego do prowadzenia przedsiębiorstwa przez dłużnika).
Reasumując, złożenie wniosku o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego może być ratunkiem dla wielu przedsiębiorców borykających się z utratą płynności finansowej, przy czym wybór konkretnego trybu winien być poprzedzony dogłębną analizą indywidualnej sytuacji danego przedsiębiorcy.
Edyta Kuś
aplikantka adwokacka
Daniel Bieszczad
wspólnik, adwokat
bieszczad@bgka.pl
Potrzebujesz pomocy w zwiazku z COVID-19?
Napisz: koronawirus@bgka.pl
